Έλλειμμα ρεκόρ για τις ΗΠΑ στα 3,13 τρις $...

Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας κατά τον οποίο συνήθως ψηφίζονται οι προϋπολογισμοί των κρατών. Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ, πόσα είναι τα έσοδα της μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο, δηλαδή της οικονομίας των ΗΠΑ; Πόσες είναι οι δαπάνες του προϋπολογισμού και γιατί αυξάνεται συνεχώς το έλλειμμα του Αμερικάνικου Ομοσπονδιακού Κράτους;

Το δημοσιονομικό έτος του 2020 (1 Οκτωβρίου 2019 – 30 Σεπτεμβρίου 2020) έκλεισε με έλλειμα σχεδόν τριπλάσιο του προηγούμενου έτους. Ανήλθε στα 3,13 τρις δολάρια (!!!) από σχεδόν 1 τρις δολάρια το προηγούμενο έτος (Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου - https://www.cbo.gov/publication/56746). Το υπερμέγεθες αυτό έλλειμμα προέκυψε λόγω του ότι τα συνολικά έσοδα του προϋπολογισμού ανήλθαν στα 3,4 τρις $, αλλά τα έξοδα εκτοξεύθηκαν στα 6,55 τρις $.

Για να καταλάβουμε το μέγεθος των εσόδων του Αμερικανικού Κράτους, αρκεί να αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα, τα ετήσια συνολικά έσοδα ανέρχονται συνήθως στα 53-55 δις ευρώ. Το 2020 λόγω της πανδημίας αναμένεται να πέσουν λίγο κάτω από τα 50 δις ευρώ.

Η εκτόξευση του ελλείμματος των ΗΠΑ το 2020, οφείλεται κατά κύριο λόγω στην πανδημία του COVID-19. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγκάστηκε να εφαρμόσει έκτακτα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Το κυριότερο πακέτο βοήθειας είναι το Coronavirus Aid, Relief, and Economic Security Act (CARES Act), το οποίο ανήλθε στα 2 τρις $.

Τα κονδύλια αυτά κατευθύνθηκαν κατά κύριο λόγο σε δάνεια στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (577 δις $), στην καταβολή επιδομάτων σε ανέργους και την επέκταση αυτών και σε μακροχρόνια ανέργους (445 δις $) καθώς και στην ενίσχυση των δομών υγείας προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες της πανδημίας.

Ακόμα όμως και αν αφαιρέσουμε τις έκτακτες δαπάνες για την πανδημία, ο προϋπολογισμός θα ήταν ελλειμματικός κατά 1 τρις $.

Παρόλο που η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται συνεχώς τα τελευταία 10 χρόνια (εξαιρουμένου του 2020), το δημοσιονομικό της έλλειμμα και το δημόσιο χρέος αυξάνονται συνεχώς, με τον δείκτη χρέους/ ΑΕΠ μάλιστα να ξεπερνάει για πρώτη φορά το 100%.

Οι δύο κυριότερες κατηγορίες δαπανών που επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό είναι κοινωνικές (Social Security) και οι αμυντικές.

Οι κοινωνικές δαπάνες ανήλθαν στα 1,1 τρις $ και αφορούν συντάξεις και επιδόματα σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Οι δαπάνες αυτές αναμένεται να αυξηθούν στα επόμενα χρόνια καθώς οι συνταξιούχοι αυξάνονται συνεχώς, ενώ σύμφωνα με τον ιστότοπο census.gov, το 2030 αναμένεται ένας στους πέντε ενήλικους να είναι συνταξιούχος. Επίσης την δεκαετία του 2030 αναμένεται οι συνταξιούχοι να ξεπεράσουν σε αριθμό τους ανήλικους κάτω των 18 ετών.

Οι αμυντικές δαπάνες αποτελούν την δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία των εξόδων του Αμερικανικού Κράτους. Για το 2020 ανήλθαν στα 935 δις $, δηλαδή πάνω από το ¼ των φόρων που πληρώνουν οι Αμερικανοί πολίτες κατευθύνονται σε όπλα και λειτουργικές δαπάνες του στρατού. Και όλα αυτά την στιγμή που η Κίνα ξοδεύει μόλις 250 δις $ σε αμυντικές δαπάνες.

Τα τρισεκατομμύρια δολάρια που έχουν δαπανηθεί από την δεκαετία του 2000 και έκτοτε, στο πλαίσιο του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, έχουν προστεθεί στο χρέος των ΗΠΑ, υποθηκεύοντας το μέλλον των επόμενων γενεών. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 437 δις $ που δαπανήθηκαν το 2003 έφτασαν μια ανάσα από το 1 τρις $ το 2020, παρόλο που στην ουσία είναι η μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο.

Οι πόλεμοι σε Ιράκ, Αφγανιστάν και Συρία δεν πρόσφεραν σημαντικά γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη στις ΗΠΑ αλλά αντιθέτως έφεραν σημαντικά προβλήματα σε επίπεδο δημοσιονομικών δαπανών και σε επίπεδο δημόσιου χρέους.

Η δημόσια συζήτηση στην μετά πανδημίας εποχή θα στραφεί υποχρεωτικά στην μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και στην αντιστροφή της αυξητικής τάσης στο δημόσιο χρέος.

Διαφορετικά η χώρα μπορεί να ακολουθήσει μια πορεία που θα την οδηγήσει σε μία κατάσταση που εμείς στην Ελλάδα βιώνουμε εδώ και 10 χρόνια.