Τι συμβαίνει με την Γερμανία;
Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρούμε ότι στην μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης λαμβάνονται αυτοκαταστροφικές αποφάσεις.
Αφορμή για το άρθρο στάθηκε μία εκπομπή που είδα τυχαία στην Deutsche Welle όπου το θέμα συζήτησης ήταν η αποσύνδεση της Γερμανίας από την Κίνα! Ο φιλοξενούμενος αναλυτής προσπαθούσε να υπολογίσει το κόστος για την Γερμανική οικονομία στην περίπτωση που η κυβέρνηση αποφάσιζε να διακόψει τις εμπορικές της σχέσεις με την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…
Ενέργεια
Το πρώτο χτύπημα για την Γερμανική οικονομία ήταν η απόφαση της κυβέρνησης το 2022 να περιορίσει τις προμήθειες φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου στα πλαίσια των κυρώσεων εναντίον της Ρωσικής ομοσπονδίας λόγω της εισβολής στην Ουκρανία.
Το φθηνό φυσικό αέριο αντικαθίσταται σταδιακά με εισαγωγές ακριβού LNG από την Νορβηγία και την Ολλανδία.
Ποια βιομηχανική χώρα θα είχε φθηνή ενέργεια και θα την αντικαθιστούσε με ακριβότερη λόγω ενός πολέμου άσχετου με την χώρα αυτή;
Τι θα μπορούσε να κάνει η Γερμανική κυβέρνηση;
Θα έπρεπε να συνεχίσει να ενισχύει την Ουκρανία στα πλαίσια της υπεράσπισης των εδαφών της αλλά να μην σταματήσει να προμηθεύεται ρωσικό φυσικό αέριο καθώς είναι εξαιρετικά απίθανο να το χρησιμοποιούσε εκβιαστικά η Ρωσική κυβέρνηση προκειμένου να λάβει πολιτικά ανταλλάγματα…κάτι τέτοιο θα εμπεριείχε το ρίσκο να χάσει έναν πολύ καλό πελάτη όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπροσθέτως ο περιορισμός εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου δεν συνέβαλε στην παύση των πολεμικών εχθροπραξιών καθώς η Ρωσία στράφηκε σε νέους πελάτες με δίψα για ενέργεια όπως η Ινδία και η Κίνα.
Η ακριβή ενέργεια του LNG δημιούργησε σοβαρό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στις Γερμανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις…οι οποίες την ίδια στιγμή ανταγωνίζονται τις Κινεζικές και Ινδικές επιχειρήσεις που λαμβάνουν φθηνό ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και τις Αμερικάνικες επιχειρήσεις που έχουν φθηνή ενέργεια λόγω των αποθεμάτων των Η.Π.Α.
Η βιομηχανική παραγωγή στην Γερμανία πέφτει ήδη για έξι συνεχόμενους μήνες ενώ η οικονομία της είναι ήδη σε ύφεση.
Τι θα συμβεί αν αποσυνδεθεί από την Κίνα;
Οι τρεις σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της Γερμανίας είναι η Κίνα, οι Η.Π.Α. και οι χώρες της Ευρωζώνης.
Το εμπόριο με την Κίνα έφτασε το 2022 σχεδόν τα 300 δις ευρώ, καθιστώντας την χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου το σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της Γερμανίας.
Η ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία της Κίνας αποτέλεσε κινητήριο καύσιμο για τις Γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, τις βιομηχανίες οικιακών συσκευών, χημικών, φαρμάκων και πάγιου εξοπλισμού καθώς η ζήτηση Γερμανικών προϊόντων από τους κατοίκους της και τις επιχειρήσεις είναι πολύ ισχυρή.
Η ανερχόμενη μεσαία τάξη της χώρας των 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων επιθυμεί να οδηγεί Γερμανικά αυτοκίνητα και να έχει στο σπίτι της Γερμανικές οικιακές συσκευές.
Ταυτόχρονα η Γερμανία εισάγει από την Κίνα πολύτιμα μέταλλα τα οποία αποτελούν α’ ύλες για την βιομηχανία της, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, φαρμακευτικά προϊόντα και γενικότερα χιλιάδες (και συνήθως πολύ φθηνά…) προϊόντα τα οποία είναι πολύ χρήσιμα για τους Γερμανούς καταναλωτές.
Ποια είναι η επιχειρηματολογία όσων επιθυμούν διακοπή σχέσεων με την Κίνα;
Καταρχάς όσοι επιθυμούν διακαώς την αποσύνδεση από την τεράστια ασιατική αγορά, επηρεάζονται κυρίως από πιέσεις της κυβέρνησης των Η.Π.Α. οι οποίες έχουν σκληρό ανταγωνισμό με την Κίνα σχετικά με την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία.
Δευτερευόντως το εμπορικό ισοζύγιο της Γερμανίας με την Κίνα είναι στα κόκκινα καθώς παρουσιάζει έλλειμμα σχεδόν 86 δις ευρώ. Η Γερμανία εισάγει από την Κίνα προϊόντα σχεδόν διπλάσιας αξίας σε σχέση με αυτά που εξάγει.
Επίσης ένα επιχείρημα που θέτουν όσοι θέλουν την σύγκρουση με την Κίνα είναι ότι υπάρχει υψηλή εξάρτηση από την Ασιατική χώρα σε τομείς κρίσιμους όπως οι νέες τεχνολογίες και οι σπάνιες γαίες. Δεν εμφανίζουν όμως κάποιες εναλλακτικές λύσεις σχετικά με την προμήθεια αυτών των κρίσιμων υλικών.
Η Γερμανία πρέπει να κλείσει τα αυτιά της στις απόψεις αυτές καθώς στερούνται κοινής λογικής. Η Κίνα δεν είναι μια εχθρική χώρα και ούτε έχει προβεί σε ενέργειες που θα δικαιολογούσαν κυρώσεις όπως συνέβη στην περίπτωση της Ρωσίας. Γεωγραφικά απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα και η Κινεζική κυβέρνηση δεν έχει προβεί σε εχθρικές οικονομικές ή γεωπολιτικές ενέργειες εναντίον της Γερμανίας. Οπότε δεν υπάρχει λόγος να υπάρχει αρνητικό κλίμα έναντι του μεγαλύτερου εμπορικού της εταίρου.
Κάποιοι οικονομικές αναλυτές θεωρούν ότι λόγω του υψηλού εμπορικού ελλείμματος με την Κίνα, η Γερμανία θα επωφεληθεί γιατί θα εξοικονομήσει τα 86 δις ευρώ που δίνει στην Ασιατική χώρα. Πολύ αφελής σκέψη για να μην πω καλύτερα παιδική σκέψη. Η διακοπή των εμπορικών σχέσεων με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο θα έχει πολλές παράπλευρες απώλειες των οποίων το κόστος μπορεί να υπερβεί το τρέχον οικονομικό έλλειμμα.
Για παράδειγμα ο Γερμανός καταναλωτής θα πληρώνει παραπάνω χρήματα για υπολογιστές, κινητά και διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές από την Νότια Κορέα και τις Η.Π.Α…οι Γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες θα χάσουν μια πολύ σημαντική αγορά την οποία πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να αναπληρώσουν κάτι το οποίο θα τις οδηγήσει σε μειωμένα οικονομικά μεγέθη και νομοτελειακά θα υπάρξει απώλεια θέσεων εργασίας…οι βιομηχανίες που χρειάζονται σπάνιες α’ ύλες δεν θα έχουν πλέον υλικά για να παράγουν προϊόντα οπότε θα οδηγηθούν σε κλείσιμο…
… και τελικά η διακοπή των εμπορικών σχέσεων θα επιταχύνει την αποβιομηχάνιση η οποία ήδη έχει ξεκινήσει στην μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Οι πολιτικές της τελευταίας τριετίας…
…οδηγούν πλέον την χώρα σε αχαρτογράφητα μονοπάτια. Ρίξτε μια ματιά μόνο στον παρακάτω πίνακα όπου φαίνεται χαρακτηριστικά πόσο μειώθηκε το εμπορικό πλεόνασμα της χώρας τα τελευταία πέντε χρόνια...έχασε μέσα σε μια πενταετία 140 δις ευρώ εμπορικού πλεονάσματος...το μέγεθος της απώλειας είναι πραγματικά αστρονομικό.
Η περαιτέρω μείωση του πλεονάσματος θα προκαλέσει θεμελιώδεις αναταράξεις στην Γερμανική κοινωνία. Τα έσοδα των εξαγωγών αποτελούσαν διαχρονικά το θεμέλιο λίθο της οικονομικής ανάπτυξης της Γερμανίας...συνέβαλαν αποφασιστικά στην βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ευημερίας των Γερμανών πολιτών και το κυριότερο...αποτέλεσαν την οικονομική βάση πάνω στην οποία χτίστηκε το πλουσιοπάροχο κοινωνικό κράτος.
Η Γερμανική κοινωνία ήδη βράζει και το βλέπουμε στις κινητοποιήσεις των αγροτών οι οποίοι διαμαρτύρονται για το κόστος της ενέργειας...μένει να δούμε εάν η τρικομματική κυβέρνηση έχει καταλάβει το σημείο στο οποίο έχει φτάσει η κοινωνία και η οικονομία και αν θα κάνει κάτι γρήγορα προκειμένου να αλλάξει την πορεία προς την άβυσσο.
