Το 2012 το χρέος της Ελλάδας ήταν 305 δις ευρώ…το 2020 αναμένεται να κλείσει στα 339 δις ευρώ...
Τον τελευταίο χρόνο ακούμε και διαβάζουμε για τα μέτρα στήριξης της Ελληνικής Κυβέρνησης προς τους πληττόμενους από την πανδημία του Covid-19. Πολλές επιχειρήσεις αλλά και φυσικά πρόσωπα έχουν λάβει οικονομική ενίσχυση, προκειμένου να καλύψουν μέρος των οικονομικών τους απωλειών, οι οποίες προήλθαν από το κλείσιμο της αγοράς και τα συνοδευόμενα περιοριστικά μέτρα ή αλλιώς lockdown.
Τα ποσά που διαβάζουμε αφορούν δισεκατομμύρια ευρώ και ήδη αρκετοί πολίτες αναρωτιούνται από πού προέρχονται αυτά τα ποσά.
Η πηγή τους είναι από τα ίδια διαθέσιμα του κράτους ή μήπως προέρχονται από νέο δανεισμό της ήδη υπερχρεωμένης χώρας μας;
Είναι ορθό να πανηγυρίζουμε για το γεγονός ότι δανειζόμαστε με ιστορικά χαμηλά επιτόκια ( η τελευταία έκδοση του 15ετούς Ελληνικού Ομολόγου είχε επιτόκιο μόλις 1,15%) ή μήπως πρέπει να προβληματιζόμαστε για το γεγονός ότι δανειζόμαστε και φορτώνουμε την χώρα μας με επιπρόσθετα δάνεια;
Η τελευταία έκθεση του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) σχετικά με την στρατηγική χρηματοδότησης του Ελληνικού Δημοσίου το 2021 είναι άκρως αποκαλυπτική.
Το 2020 αναμένεται το δημόσιο χρέος να φτάσει τα 339 δις ευρώ από 331 δις ευρώ το 2019 με τον λόγο Χρέος / ΑΕΠ να εκτοξεύεται στο 208% από 181% το 2019! Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η χώρα μας για το 2021, αναμένεται να δανειστεί από 8 έως 12 δις ευρώ προκειμένου να καλύψει το προβλεπόμενο έλλειμμα ύψους 9,1 δις ευρώ.
Επίσης τα ταμειακά διαθέσιμα παρουσιάζουν σημαντική μείωση όπως φαίνεται στον κάτωθι πίνακα αν και παραμένουν ακόμα σε υψηλά επίπεδα (ταμειακά διαθέσιμα Δεκέμβριος 2020: 31 δις €).
Αν δούμε προσεκτικά το ανωτέρω ραβδόγραμμα, θα παρατηρήσουμε ότι στους τρεις τελευταίους μήνες κατά τους οποίους επιβλήθηκε το δεύτερο lockdown, τα ταμειακά διαθέσιμα μειώθηκαν κατά σχεδόν 5 δις ευρώ. Σε αυτό συνέβαλαν κυρίως τα μειωμένα έσοδα ΦΠΑ λόγω του κλεισίματος του λιανεμπορίου και του κλάδου εστίασης και αναψυχής, οι δαπάνες για τα πακέτα επιστρεπτέας προκαταβολής και οι δαπάνες για τα επιδόματα αναστολής εργασίας.
Από την άλλη μεριά μπορεί το χρέος μας να αυξάνεται συνεχώς, αλλά υπάρχουν και δύο σημαντικά θετικά γεγονότα που μακροπρόθεσμα μπορούν να μας βοηθήσουν να εξοφλήσουμε ένα σημαντικό μέρος του.
Το πλέον σημαντικό επίτευγμα είναι, ότι η Ελλάδα κατάφερε μέσα στην μνημονιακή περίοδο, να επιμηκύνει σημαντικά τον χρόνο αποπληρωμής των δανείων της, με παράλληλη αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Ο μέσος χρόνος αποπληρωμής του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους, ήταν το 2012 στα 15 χρόνια, ενώ πλέον έχει επιμηκυνθεί κατά 5 χρόνια, και φτάνει στα 20 χρόνια. Ακολουθεί ένας πίνακας που δείχνει την πολύ ευνοϊκή θέση της χώρας μας, σε σχέση με μία ομάδα χωρών της Ευρωζώνης, οι οποίες την προηγούμενη δεκαετία αντιμετώπισαν παρόμοια προβλήματα με το χρέος τους. Παρατηρούμε ότι ο μέσος χρόνος αποπληρωμής για την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Κύπρο, την Ιταλία και την Πορτογαλία είναι μόλις 7,7 χρόνια εν αντιθέσει με την Ελλάδα η οποία έχει μέσο χρόνο αποπληρωμής χρέους 20 χρόνια.
Παράλληλα είχαμε σημαντική αποκλιμάκωση των επιτοκίων εξυπηρέτησης του χρέους με αποτέλεσμα πλέον το 6,5% των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού να πηγαίνει για την πληρωμή τόκων σε σχέση με το 10,9% το 2012. Σε αυτό συνέβαλαν σημαντικά και οι συνεχείς αναβαθμίσεις τα τελευταία χρόνια από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης με πλέον πρόσφατη αυτής της Moodys στις 6 Νοεμβρίου 2020. Επίσης το spread του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου με το αντίστοιχο Γερμανικό μειώθηκε στις 128 μονάδες βάσης. Χαρακτηριστικό δε αποτελεί ότι το επιτόκιο της τελευταίας έκδοσης του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου (2/9/2020) ήταν 1,19%!
Η πανδημία ήρθε σε ένα σημείο κατά το οποίο η Ελληνική Οικονομία εμφάνιζε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα ενώ το 2019 καταφέραμε να μειώσουμε το χρέος μας κατά 4 δις ευρώ. Φέτος αναμενόταν περαιτέρω μείωση αυτού αλλά το χτύπημα στην οικονομία από τα δύο lockdown ήταν πολύ ισχυρό.
Το κλείσιμο της αγοράς και ο περιορισμός των μετακινήσεων δύο φορές σε μία χρονιά, καλώς ή κακώς αποτελούν πλέον ένα γεγονός. Η προστασία της υγείας των πολιτών είναι το ένα σκέλος και το άλλο σκέλος (που εξετάζουμε εμείς οι οικονομολόγοι) είναι η προστασία του εισοδήματος και του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Και η μεγάλη εικόνα προς το παρόν της Οικονομίας και δη του Δημοσίου Χρέους δεν είναι και τόσο ενθαρρυντική.
Γιατί πίσω από κάθε πανηγυρική δήλωση αξιωματούχων του Υπουργείου Οικονομικών για την βελτίωση των όρων δανεισμού της χώρας, κρύβεται η αλήθεια, η οποία είναι...χρεωθήκαμε.
καλά τα επιτόκια αλλά το χρέος παραμένει πάντα...χρέος!
