Στα 30 είσαι νεαρός και ταλέντο... στα 50 είσαι δεινόσαυρος και έτοιμος για συνταξιοδότηση...

Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν τα στελέχη των σύγχρονων ελληνικών επιχειρήσεων.

Πριν από λίγα χρόνια, ένας φίλος μου προσλήφθηκε ως πωλητής σε μεγάλη πολυεθνική επιχείρηση της χώρας μας. Μέσα σε τρία χρόνια και στην ηλικία των 30 ετών, του προτάθηκε διευθυντική θέση με τομέα ευθύνης τις πωλήσεις σε όλη την Βόρεια Ελλάδα. Για την θέση αυτή υπήρχαν μεγαλύτεροι σε ηλικία συνάδελφοι του, που περίμεναν χρόνια για αυτή την θέση.

Η πρόταση αυτή μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση, καθώς το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού της επιχείρησης δεν εξέτασε την πλήρωση της θέσης του manager με κριτήρια επετηρίδας (δηλαδή παλαιότητας), αλλά με κριτήρια αντικειμενικά όπως η επίτευξη των στόχων του στελέχους, η ακαδημαϊκή του μόρφωση και η συμβολή του στο χτίσιμο μακροπρόθεσμων σχέσεων με τους πελάτες.

Είναι αυτός ο κανόνας στις Ελληνικές επιχειρήσεις;

Δυστυχώς όχι...τα περισσότερα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα σε ηλικιακά και σε προσωπικά κριτήρια(π.χ. να μην δυσαρεστήσουμε τους παλιούς).

Αν ένα νεαρό στέλεχος είναι πολύ αποδοτικό και φέρνει πελάτες, με αποτέλεσμα την αύξηση των πωλήσεων της επιχέιρησης, θα δυσκολευτεί να προαχθεί σε ανώτερη θέση γιατί θα υπάρχει η παρωχημένη αντίληψη ότι είναι πολύ μικρός για να αναλάβει θέση managerial.

Επίσης παρόμοιες καταστάσεις συναντούμε και σε στελέχη που ηλιακιακά βρίσκονται στην πέμπτη δεκαετία της ζωής τους.

Για παράδειγμα έστω ότι ένα στέλεχος είναι 55 ετών και εργάζεται ως διευθυντής σε μεγάλο τραπεζικό κατάστημα στην Αθήνα. Όταν έρθει η ώρα να διεκδικήσει μια θέση σε upper management level, για παράδειγμα ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής, το ανθρώπινο δυναμικό θα τον αντιμετωπίσει ως ένα εν δυνάμει συνταξιούχο και θα τον οδηγήσει σε εθελούσια έξοδο.

Στην χώρα μας δεν εκτιμώνται ιδιαιτέρως τα ακαδημαϊκά προσόντα και οι νέες ιδέες των 25άρηδων αλλά ούτε και η εμπειρία και οι δεξιότητες που έχουν αναπτύξει οι 50άρηδες.

Στο εξωτερικό τα στελέχη των επιχείρησεων δεν βάζουν ηλικιακές ταμπέλες αλλά εξετάζουν κυρίως την προστιθέμενη αξία που μπορεί να προσφέρει ο κάθε εργαζόμενος.

Το πιο τρανταχτό παράδειγμα προέρχεται από την πολιτική σκηνή των Η.Π.Α.

Ο "πλανητάρχης" Joe Biden είναι 80 ετών ενώ ο κύριος αντίπαλος του, Donald Trump, διανύει ήδη το 76ο έτος της ηλικίας του.

Επίσης σύμφωνα με το Harvard Law School Forum on Corporate Governance ο μέσος όρος ηλικίας των CEO των εταιρειών που ανήκουν στον δείκτη S&P 500 είναι τα 58,6 χρόνια.

Βλέπουμε ότι στην εταιρική κουλτούρα των Η.Π.Α., ένα στέλεχος με ηλικία πλησίον των 60 ετών, όχι μόνο δεν είναι σε προθάλαμο συνταξιοδότησης, αλλά είναι ένας άνθρωπος ικανός να διοικήσει με επιτυχία επιχείρησεις με χιλιάδες εργαζομένους.

Η στρεβλή εταιρική κουλτούρα των ελληνικών Human Resources οδηγεί τα νέα στελέχη στην απογοήτευση και τελικά στην έξοδο από την αγορά της χώρας μας και την αναζήτηση ευκαιριών καριέρας στο εξωτερικό.

Επίσης η νοοτροπία αυτή οδηγεί έμπειρα στελέχη που μπορούν να συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων στην εθελούσια έξοδο και τον άδοξο πρόωρο παροπλισμό.

Μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση;

Η κατάσταση θα αλλάξει μόνο όταν οι Έλληνες επιχειρηματίες καταλάβουν τον σημαντικό ρόλο που επιτελεί σε μια επιχείρηση, το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού.

Το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού είναι μια πολύ σημαντική επιτελική υπηρεσία που πρέπει να στελεχώνεται με άτομα τα οποία έχουν τις απαραίτητες ακαδημαϊκές σπουδές και την απαραίτητη εμπειρία προκειμένου να τοποθετούν το κατάλληλο στέλεχος στην κατάλληλη θέση.

Όταν τα στελέχη hr αναζητούν στελέχη με ευθύνες διοίκησης, πρέπει να εξετάζουν τα βιογραφικά των στελεχών, δίνοντας περισσότερη βάση στα ακαδημαϊκά προσόντα, την επίτευξη των στόχων και τις σύγχρονες δεξιότητες παρά στην ηλικία των υποψηφίων.

Αν ένα στέλεχος 27 ετών έχει την ικανότητα να αναλάβει διευθυτική θέση, θα πρέπει να του δίνεται η ευκαρία χωρίς ηλικιακά ταμπού και τα ωφέλη που θα αποκομίσει η επιχείρηση θα είναι πολλαπλάσια σε σχέση με το να τον διατηρήσουμε στην ίδια ιεραρχική θέση για 10 χρόνια λόγω του ότι "είναι μικρός".

Επίσης ένα ικανό στέλεχο άνω των 50 ετών έχει την ωριμότητα να ανταποκριθεί σε δύσκολες διαπραγματεύσεις με πελάτες και προμηθευτές, με εξωτερικούς συνεργάτες, να διορθώσει λάθη και παραλείψεις που μπορεί να προκύψουν στην καθημερινή λειτουργία της επιχείρησης και να δώσει το απαραίτητο όραμα που θα εμπνεύσει τους υφισταμένους του.

Στο σύγχρονο management υπάρχουν πολλά χρήσιμα ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια βάσει των οποίων μπορούμε να κάνουμε αποδοτική διαχείριση του έμψυχου υλικού μια επιχείρησης, αντί να επικεντρωνόμαστε στα ηλικιακά κριτήρια που χρησιμοποιεί το..... σύγχρονο ελληνικό management.